لبنان آن گونه که من دیده ام نه آنگونه که …

تصوری که ما ایرانیان از کشور لبنان داریم تصور ناقص و بعضا غلطی است. و شاید از نطر بعضی ها، لبنان مترادف با کشور جنگ زده و مخروبه ای است که اگر کمک ها و دلسوزی های ما ایرانیان نبود الان لبنانی هم نبود!! و شاید بعضی ها هم فرقی بین لبنان و فلسطین نگذارند و آنها را یکی بدانند!! این ها همه برداشت ها و تصورات غلطی است که ما تحت تاثیر تبلیغات و اخبار رسانه ها در ذهنمان شکل گرفته است. و من این را جفای بزرگی به کشور متمدن لبنان می دانم که سابقه درخشانی در علم، فرهنگ وهنر دارد. لبنانی را که من دیده ام و تجربه کرده ام در بسیاری از زمینه ها از کشور همسایه اش یعنی سوریه مدرن تر و امروزی تر است و مردمانش از اختلاف سطح فرهنگی بالایی نسبت به فرهنگ مردمان سوریه برخوردارند.
اکنون که لبنان با مقاومت دلیرانه حزب الله، ششمین جنگ خود را با اسراییل پیروزمندانه پشت سر گذاشته است. و در این چند مدت نیز، فضای رسانه ای کشورمان متاثر از تحولات لبنان بوده است. برای آشنایی بیشتر با این کشور که سوییس خاورمیانه نامش نهاده اند بد نیست از منظری دیگر نگاهی بیندازیم به لبنان عزیز که این روزها دوست داشتنی تر از پیش شده است!!

– لبنان کوچکترین کشور خاورمیانه بعد از بحرین با مساحت ۱۰۴۵۲ کیلومتر مربع در امتداد دریای زیبای مدیترانه کشیده شده است. کشوری به طول و عرض ۲۷۲ کیلومتر در ۴۵ کیلومتر که می توان در عرض یک روز طول و عرض آن را پیمود.  لبنان۶ استان ( بیروت، بقاع، شمال، جنوب، جبل، نبطیه) و ۲۴ شهرستان دارد.
– ۳۰ حزب سیاسی و ۱۷ فرقه دینی در لبنان به رسمیت شناخته شده اند.که عبارتند از ۵ فرقه اسلامی (شامل سنی، شیعه، دروزی، علوی و اسماعیلی)، ۱۱ فرقه مسیحی (مارونی، ارتدوکس، پروتستان، کاتولیک، ارمنی و … ) و فرقه کم جمعیت یهودیان.
– بر طبق آمار سال ۲۰۰۶ جمعیت لبنان ۳۸۷۴۰۵۰ نفر می باشد. این کشور نسبت به مساحت آن تراکم جمعیتی زیادی دارد و از این نظر رتبه اول را در خاورمیانه دارد .( ۷/۸ برابر ایران تراکم جمعیتی دارد)

– ۳۹% مردم لبنان پیرو دین مسیحیت هستند. و مسیحیان اکثریت را دارند. رییس جمهور از طایفه مارونی مسیحیان انتخاب می شود. نخست وزیر توسط رییس جمهور از میان سنی ها و رییس مجلس از میان شیعیان انتخاب می شود.
– در پارلمان فعلی لبنان تعداد مسلمانان و مسیحیان برابرند ( هرکدام با ۶۴ نماینده) که از این میان شیعیان و سنی ها هر کدام با ۲۷ نماینده در مجلس حضور دارند.
– با وجود این که فرقه های گوناگون دینی در لبنان وجود دارند اما زندگی مسالمت آمیزی در میان پیروان آنها با احترام متقابل به دین و عقاید یکدیگر در لبنان در جریان است. در تایید این نکته خود در ایام عاشورای گذشته شاهد بودم که در قسمت مسیحی نشین جشن “عید مارمارون” برگزار می شد و در همان زمان در منطقه شیعه نشین ضاحیه مراسم تاسوعای حسینی برقرار بود. یا در شب تاسوعای حسینی، مفتی اهل سنت لبنان نیز در مراسم شیعیان حضور داشت و فردای آنروز نیز در عاشورا مسیحیانی را دیدم که در مراسم شرکت داشتند.(و این همان زمانی بود که اروپاییان به ساحت پامبر اهانت کرده بودند) یا مراسم پیمان اتحاد سید حسن نصرالله با میشل عون در یکی از کلیساهای بیروت برگزار شد. و از این نمونه ها در لبنان زیاد به چشم می خورد.
– جالب است بدانید که چندین برابر جمعیت فعلی لبنان یعنی ۱۰ تا ۱۴ میلیون نفر لبنانی دیگر نیز در سرتاسر جهان پراکنده شده اند. و جالب تر این که لبنانی های مقیم خارج بر خلاف ایرانیان سرمایه ها و ثروت های خود را به داخل کشورشان منتقل و سرمایه گذاری می کنند و این موجبات رشد و شکوفایی اقتصاد لبنان در سالهای اخیر شده است.
– از جمعیت لبنان، ۸۳% عرب لبنانی، ۸ درصد عرب فلسطینی، ۵ درصد ارمنی، ۴ درصد بقیه نژادها را تشکیل می دهد.
– بیروت پایتخت لبنان به واسطه معماری به کار رفته در شهرسازی و معماری اش به پاریس خاورمیانه معروف گشته است. و قریب به ۵/۱ میلیون را در خود جای داده است و این برابر با ۷۰ درصد جمعیت شهری این کشور می باشد. ( دمشق امروزی با آن سابقه تاریخی در برابر بیروت همچون دهکده ای محسوب می شود!!)
– لبنان به تنهایی نیمی از مطبوعات دنیای عرب را تولید می کند و معروفترین روزنامه های عرب روزنامه های لبنانی هستند. و سهمی از درآمد صادرات این کشور از راه صدور مطبوعات حاصل می شود. به طوری که در سال ۱۹۹۸ معادل ۵/۲۴ میلیون دلار ارزش صادرات این کشور از این طریق بوده است.
– لبنان به چاپخانه خاورمیانه مشهور می باشد و عواملی چون آزادی ، فرهنگ، سرمایه و کیفیت ممتاز چاپ باعث شده لبنان در صنعت چاپ و نشر کتاب در دنیای عرب موقعیت ممتازی داشته باشد. قدیمی ترین چاپخانه بیروت یعنی چاپخانه “یسوی ” درسال ۱۸۴۷ ( ۱۵۹ سال پیش ) کار خود را آغاز کرد. در حالی که صنعت چاپ در ایران قدمتی ۹۵ساله دارد.
– بیروت را “ام الشرائع ” می گویند زیرا اولین مدرسه حقوق در این شهر افتتاح شد.
– معاملات و خرید و فروش در لبنان هم با لیره لبنانی و هم دلار آمریکا صورت می گیرد. خرید و فروش دلار آزاد و هر دلار آمریکا برابر با ۱۵۰۰ لیره لبنان می باشد.( در سال ۲۰۰۶)
– در لبنان بانکهای خصوصی و خارجی زیادی درسطح گسترده به فعالیت مشغول می باشند. و از این نظر لبنان مرکز بانکداری خاورمیانه می باشد. این را مقایسه کنید با کشور سوریه که تاکنون فاقد بانکداری نوین بوده است و نزدیک به یکسال است که اجازه به فعالیت بانک های خصوصی را داده است. حضور ایران در سیستم بانکی لبنان با وجود دو شعبه بانک صادارت ایران در بیروت محقق شده است.
– تقریبا ۶۰ درصد مدارس لبنان به صورت خصوصی اداره می شوند . بعضی از این مدارس با جدیدترین متد و سیستم های آموزش اروپایی و آمریکایی به فعالیت مشغولند. بعضی از مدارس خصوصی این کشور قدمتی بیش از یک قرن دارند. از جمله این مدارس ، مدرسه بین المللی شویفات را می توان نام برد که با داشتن ۳۳۰۰۰ دانش آموزدر ۱۵ کشور شعبه دارد و چندی پیش ۱۲۰ سالگرد تاسیس خود را جشن گرفت. (برای آشنایی بیشتر شما با این مدرسه آدرس اینترنتی آن را در اینجا آورده ام). مدارس المهدی (عج) از مدارس زیرمجموعه حزب الله نیز نمونه موفقی از مدارس خصوصی شیعیان می باشد که کارنامه موفقی را تا کنون داشته اند و دانش آموزان زیادی را تحت پوشش خود دارد. شعبه ای از این مدرسه در شهر قم به فعالیت مشغول است.( از مدارس المهدی حزب الله با آدرس اینترنتی http://www.almahdischools.org /  دیدن فرمایید)
– زبان رسمی لبنان عربی است اما عملا زبان فرانسوی ، زبان رسمی دوم این کشور محسوب می شود. کمتر لبنانی را می توان یافت که به غیر از عربی به زبان های فرانسوی ، انگلیسی یا اسپانیولی مسلط نباشد. و علت این امر به سیستم آموزشی این کشور برمی گردد.
– کتب درسی مدارس لبنان توسط بخش خصوصی تهیه می شود و موسسات زیادی به این امر مشغولند و وجود رقابت زیاد بین این موسسات موجب شده کتاب های درسی مناسبی متناسب با استانداردهای بین المللی تهیه شود . کتب درسی به زبان فرانسه یا انگلیسی می باشد. و بچه ها از زمان ورود به مهد کودک به یکی از این دو زبان آموزش می بینند. مدارس مسیحیان بیشتر به فرانسوی و مدارس مسلمانان به انگلیسی گرایش دارند. لبنان تا پیش از سال ۱۹۴۳ مستعمره فرانسه بوده است و بی دلیل نیست که سبک زندگی، شهرسازی، فرهنگ و آموزش و… مردمانش همچون فرانسوی ها می باشد.
– لبنان ۱۵ دانشگاه و موسسه آموزش عالی دارد که از این میان ۷ دانشگاه و موسسه انگلیسی زبان، ۴ دانشگاه فرانسوی زبان، ۱ دانشگاه ارمنی زبان و بقیه دانشگاههای عربی می باشند.
– دانشگاه آمریکایی بیروت ( American University of Beirut) با قدمتی نزدیک به ۱۴۰ سال به عنوان قدیمی ترین دانشگاه خاورمیانه شناخته می شود.( این را مقایسه کنید با قدمت دانشگاه تهران که تنها ۷۲ سال می باشد) رهبران و شخصیت های سیاسی و فرهنگی زیادی در جهان عرب از فارغ التحصیلان این دانشگاه می باشند. دکتر حسابی ، امیر عباس هویدا و ایرانیان دیگری در این دانشگاه تحصیل نموده اند.( برای آشنایی بیشتر با این دانشگاه می توانید به شرح بازدیدم از این دانشگاه در یادداشت های قبلی مراجعه نمایید)
– تعطیل رسمی هفتگی در لبنان یکشنبه می باشد و تعطیلات رسمی سالانه در این کشور به مراتب کمتر از ایران و سوریه می باشد.( ۸ روز در سال)
– ده ها شبکه های رادیویی ، تلوزیونی و ماهواره ای خصوصی در این کشور فعالیت می کنند که بعضا از بهترین های دنیای عرب می باشند. شبکه های ماهواره ای المنار، ال بی سی LBC ، المستقبل ، نییو تی وی NEW TV و … از این جمله اند.
– همچنین با کلیک در اینجا می توانید فیلمی را از این کشور زیبا مشاهده کنید.

درباره لبنان مطالب و ناگفته های زیادی وجود دارد که اگر فرصتی شد بعدها آنها را بازگو خواهم کرد. به امید رونق و بازسازی دوباره لبنان و پیروزی شیعیان لبنان در راهی که پیش رو دارند…

(شنبه بیست و هشتم مرداد ۱۳۸۵)